01.01.2017 tarihinde hayatımıza girecek olan yeni bakım sigortası kanununu ve yeni ödenek miktarlarını sizler için özetledim
Necati Suözer
Kim bakıma muhtaçtır? / Wer ist pflegebedürtig?
Bağımsızlıkları veya yetenekleri sağlıklarından dolayı kısıtlı olan ve bu yüzden başka insanların yardımına muhtaç olan kişiler bakıma muhtaçtır. Bunların arasında bedensel, bilişsel, ruhsal veya sağlık yükünü kendi başlarına dengeleyemeyen kişiler sayılmaktadır. Bunun için kişinin sürekli ve en az altı ay süreyle bakıma muhtaç olduğu tahmin edilmelidir.
Bakım kapsamı / Voraussetzung für Leistungsansprüche
„Bakım yardım hizmeti“, yardıma muhtaç bir kişiyi örn. vücut bakımı, beslenme ve hareketlilik gibi günlük işlerinde desteklemek, yol göstermek veya gözetmek demektir. Ve başka türlüsü mümkün olmadığında, bu yardımı kısmen veya tamamen üstlenmeyi de kapsar. Bu sırada bakıma muhtaç kişinin bağımsızlığı mümkün olduğu kadar korunmalıdır.
Bir kişinin kanun anlamında bakıma muhtaç olup olmadığını Sağlık Sigortası Tıbbi Hizmet Birimi (Medizinischer Dienst der Krankenversicherung (MDK)) kontrol etmektedir. Bu kurum söz konusu kişinin beş bakım kademesinden hangisine girdiğini tespit eder.
Bakım Sigortası / Begutachtung der Pflegebdürftigkeit
Gerekli olan bakımın tespit edilmesi
Altı yaşam alanına (modül) bakılmakta ve bunlar değerlendirilmektedir.
1. Hareketlilik: Bir yerden başka yere hareket ederken bağımsız olmak ve beden pozisyonunu değiştirmek, örn. merdiven çıkmak veya ayağa kalkmak/yatağa yatmak. Bu alanda alınanbilecek en fazla puan 10 % dur.
2. Bilişsel ve iletişim yetenekleri: Bağımsız bir şekilde günlük hayatta oryante olmak ve kendi gereksinimlerini bildirmek
3. Davranış biçimleri ve ruhsal sorunlar: Davranışını kontrol etme kabiliyeti, örn. korkular ve depresyonlar. 2 ve 3 alanların toplam puan oranı 15% olarak tespit edilmiştir.
4. Kendi kendine bakabilme: Günlük hayatta kendi kendine bakabilme, örn. vücut bakımı, yeme/içme, tuvalete gitme, bu alanda alınabilecek en fazla puan ise 40% dır.
5. Hastalık ve tedavi ile başa çıkmak: örn. ilaç almak, yardımcı araçları kullanmak, doktor randevuları. Burada elde edilebilecek en fazla puan miktarı ise 20% olarak tespit edilmiştir.
6. Günlük hayatı tasarlamak ve sosyal ilişkiler: örn. okumak, örgü örmek, komşuları ziyaret etmek
Bu altı yaşam alanına bakılmasıyla bakım kademesi elde edilmektedir. Bu bakım alanı için ise en fazla 15% puan alanı ön görülmüştür.
Bakım dereceleri
Bilmekte fayda var …
Sosyal bakım sigortası hizmetleri dilekçenin verildiği tarihten itibaren tahsis edilmektedir. Bakım hizmetlerinden yararlanma hakkı sadece, bakım ihtiyacı tespit edildiğinde ve sigortalının başvuruda bulunmadan önceki son on yılda en az iki yıl süreyle bakım sigortası olduğunda (kendisi veya bir aile ferdi üzerinden) söz konusudur.
Beş adet bakım kademesi (PG) bakım ihtiyacının kapsamını belirlemektedir. / Pflegegrade
PG1 Bağımsızlığın veya yeteneklerin düşük derecede kısıtlı olması – 12,5 ila 26,5 puanları arasında
PG2 Bağımsızlığın veya yeteneklerin oldukça kısıtlı olması – 27 ila 47 puanları arasında
PG3 Bağımsızlığın veya yeteneklerin ciddi derecede kısıtlı olması – 47,5 ila 69,5 puanları arasında
PG4 Bağımsızlığın veya yeteneklerin ağır derecede kısıtlı olması – 70 ila 89,5 puanları arasında
PG5 Bağımsızlığın veya yeteneklerin ağır derecede kısıtlı olması ve bakım için özel gereksinimler – 90 ila 100 puanları arasında
Çocuklarda özel durum
Bir çocuğun bakım ihtiyacı için bir kademe belirlenirken, yaşıtı olan sağlıklı bir çocukla kıyasla ne ölçüde daha fazla bakıma ihtiyaç duyduğu esas alınır.
Bakım parası / Pflegegeld
Aile fertleri, tanıdıklar veya para almaksızın yardımcı olan başka bakıcı kişiler evde yapılan bakımı üstlenirse ilgili miktardaki bakım parasını ödemekteyiz:
Bakım kademesi Meblağ
Bakım kademesi 1 0 Euro
Bakım kademesi 2 316 Euro
Bakım kademesi 3 545 Euro
Bakım kademesi 4 728 Euro
Bakım kademesi 5 901 Euro
Bakımı yapan kişinin sosyal güvenliği / soziale Absicherung der Pflegeperson
Evde bakımı teşvik etmek amacıyla bakımı yapan kişiler için sosyal güvence başlatılmıştır.
Örneğin bakımı yapan aile fertleri için belirli şartlar altında yasal emeklilik ve işsizlik sigortası primlerini ödemekteyiz. Bu sırada primlerin miktarı bakım kademesine ve seçilen hizmete göre belirlenir. Bakımı birden fazla kişi birlikte üstlendiğinde, primler orantlı ödenir. Prim ödemeleriyle bakımı yapan kişiler emeklilik hakkı elde edebilirler veya emeklilik haklarını artırabilirler ve de işsizlik sigortasından haklar talep edebilirler. Ayrıca prim ödemeksizin kaza sigortasına sahiptirler.
Bakım süresi / Pflegezeit
Bakımı yapan kişi, yakını olan bir aile ferdinin bakımı için yasal olarak bakım süresi kullanma hakkına sahiptir. Bu, işyerinden en fazla altı ay süreyle ücretsiz olarak muaf tutulması ve sonra işyerine geri dönme hakkının olması demektir. Bakım izni, personel sayısı 16’nın altında olan işverenlerden talep edilemez. Bakımı yapan kişi için, bakım süresi boyunca sağlık ve bakım sigortasının primleri için katkı payları ödemekteyiz.
Bakım destek parası / Pflegeunterstützungsgeld
Çalışanlar, akut oluşan bir bakım durumunda, bakıma muhtaç bir aile ferdinin gereksinimine uygun bir bakım organize etmek veya kendilerinin yapacakları bakım için on işgününe kadar parasız izin alabilirler. AOK kazanç kaybını üstlenir ve işten muaf olduğu süreler için bakım destek parası öder. Bu meblağ genelde kaybedilen net iş ücretinin yüzde 90’ı tutarında olup, bundan sosyal sigorta primi payları kesilmektedir. Bakım destek parası hakkı, bakıma muhtaç kişi başına on iş günü ile sınırlıdır.
Kısmi yataklı bakım / teilstationäre Pflege
Evde bakım gündüzleri veya geceleri yeteri kadar sağlanamadığında, sözleşmeli bir kurumda gündüz veya gece bakımı masraflarını üstlenmekteyiz. Anlaşmaya varılan bakım oranlarında kurumun araçla getirme götürme hizmetlerinin masrafları da dâhildir. Bakım ve tıbbi bakım masraflarını ve de sosyal refakat masraflarını belirli azami meblağlara kadar üstlenmekteyiz. Bu meblağlar bakıma muhtaçlık kademesine bağlıdır:
Bakım kademesi Meblağ
Bakım kademesi 1 0 Euro
Bakım kademesi 2 689 Euro
Bakım kademesi 3 1.298 Euro
Bakım kademesi 4 1.612 Euro
Bakım kademesi 5 1.995 Euro
Kısmi yataklı bakım hizmetlerinden, ayni bakım hizmetleri veya bakım parası ile birlikte yararlanılabilir – hem de tam kapsamda ve birbirleriyle mahsup edilmeden.
Ayni bakım hizmetleri / Sachleistungen
Bakıma muhtaç kişilere vasıflı uzman personel tarafından temel bakım, ev işlerinde yardım ve evde refakat hizmeti verilir. Bakım gereksiniminin kademesine bağlı olarak evde bakım hizmetlerinin ve sosyal yardım kuruluşlarının evde bakım hizmetlerinin görev masrafları aşağıdaki meblağlara kadar karşılanır:
Bakım kademesi Meblağ
Bakım kademesi 1 0 Euro
Bakım kademesi 2 689 Euro
Bakım kademesi 3 1.298 Euro
Bakım kademesi 4 1.612 Euro
Bakım kademesi 5 1.995 Euro
Ansichtsexemplar
Kombine hizmetler / Kombileistungen
Evde yapılan bakım hizmeti bir evde bakım servisi veya sosyal yardım kuruluşu üzerinden sadece kısmen kullanılırsa, bakımı ücretiz yapan bir bakıcının bulunması halinde, ek olarak meblağı
düşürülmüş bir bakım parası ödemekteyiz.
Örnek:
4. bakım kademesinde olan bakıma muhtaç bir kişi, aylık toplam 1.612 Euro tutarında ayni bakım hizmetleri ve 806 Euro tutarında ayni hizmetlerden yararlanırsa (yüzde 50), hakkı olan 728 Euro
tutarındaki bakım parasına ek olarak bu tutarın yüzde 50’sini – yani 364 Euro – daha alabilir.
Vekaleten bakım / Verhinderungspflege
Para almaksızın yardımcı olan bakıcının hasta olması, tatile gitmesi veya başka bir nedenden dolayı bakımı yapmakta engellenmesi halinde, belirli koşullar altında bir yedek bakıcının masraflarını
karşılamaktayız. Ancak yedek bakıcı sadece evde bakımdan altı ay yararlanıldıktan sonra tutulabilir.
Bu süre içindeki bakım uzak bir akraba, bir komşu veya bir bakım hizmeti tarafından üstlenilirse takvim yılı başına altı hafta için en fazla 1.612 Euro’ya kadar bir meblağ ödemekteyiz.
Bakıcının yerine bir aile ferdi (ikinci dereceye kadar akraba) veya bakıma muhtaç kişiyle birlikte aynı hanede yaşayan bir kişi yardım ederse, ilgili bakım derecesinin bakım parasının 1,5 katı miktarındaki kanıtlanan masrafları ödemekteyiz. Bunun üzerindeki masraflar için (örn. yol masrafları veya kazanç kaybı) takvim yılında altı hafta için en fazla 1.612 Euro tutarında bir meblağın iade edilmesi mümkündür.
Kasa ayrıca kısa süreli bakım için hizmet hakkının yüzde 50’sine kadar olan bir meblağı ek olarak ödeyebilir (en fazla 806 Euro). Yedek bakım için kullanılan bu artırılmış meblağ kısa süreli bakım
için azami hak ile mahsup edilir.
Kısa süreli bakım / Kurzzeitpflege
Sigortalıya geçici olarak ne evde, ne de kısmi yataklı bir kurumda bakılamadığında, onaylı bir kısa süreli bakım kurumunda geçici olarak tam yataklı kalması için gereken masrafları karşılamaktayız.
Örneğin:
• hastanede bulunduktan sonra,
• bakıcı kişinin izine çıkması veya beklenmedik bir nedenle bakımı üstlenememesi durumunda veya
• bakım durumunda değişiklik olduğunda. Kısa süreli bir bakım kurumundaki bakım desteği, sosyal refakat ve de tıbbi tedavi bakımı masraflarını üstlenmekteyiz. Bu esas olarak takvim yılı başına sekiz haftaya ve 1.612 Euro’ya kadar geçerlidir. Yedek bakımdan tamamıyla yararlanılmaması halinde, yukarıda belirtilen kısa süreli bakım meblağı artırılabilir – henüz yararlanılmayan yedek bakımdan 1.612 Euro kadar artırılarak toplam 3.224 Euro tutarına kadar.
Bilmekte fayda var …
Kısa süreli bakım veya vekaleten bakımdan 2. bakım kademesinden itibaren bakıma muhtaç kişiler yararlanabilir.
Bakım için kullanılan yardımcı araç ve gereçler / Pflegeverbrauchshilfsmittel
Örneğin yatağı koruyan emici bezler, dezenfektan gibi yardımcı sarf malzemelerini, tek kullanımlık eldiven, ağız maskesi veya koruyucu önlük gibi koruyucu giysilerin masraflarına ayda 40 Euro
tutarına kadar katılıyoruz.
Evdeki yapısal değişiklikler için katkı payları / Zuschüsse über die Maßnahmen zur Verbesserung des Wohnumfeldes
Oturulan çevrenin daha uygun hale getirilmesine yönelik önlemleri eğer bu yapısal değişiklikleri,
• evdeki bakım sadece bunlarla mümkün olduğunda,
• daha bağımsız bir yaşam sağladıklarında,
• evdeki bakımı ciddi ölçüde kolaylaştırdıklarında
maddi olarak desteklemekteyiz.
Yapısal önlemler arasında örneğin tekerlekli sandalye için kapıların genişletilmesi, sabit rampa yapımı veya banyonun bakıma uygun şekilde yapısal olarak değiştirilmesi sayılmaktadır. Katkı payımız 4.000 Euro’ya kadardır.
Evde bakım için birlikte yaşayan gruplar / Zusätzliche Leistungen in ambulant betreuten Wohngruppen
Bakım kademesi olan sigortalıların mümkün olduğu kadar uzun süre evde kalabilmeleri için, evde bakım için birlikte yaşayan gruplar teşvik edilmektedir. Bunun için bakıma muhtaç en az üç,
en fazla 12 sigortalının, birlikte organize edilen bakım amacıyla bir arada oturması gerekmektedir. Örneğin birlikte yaşamakla ilgili yönetim ve organizasyon işlerinde yardım eden bir kişi için,
evde yaşayan kişi başına aylık 214 Euro ödenmektedir.
Tam yataklı bakım / Vollstationäre Pflege
Evde veya kısmi yataklı bakım mümkün olmadığında veya bireysel durumun özelliğinden dolayı söz konusu olmadığında, tam yataklı kurumlardaki bakım desteği, tıbbi tedavi bakımı ve sosyal refakat
masraflarını üstlenmekteyiz. Masraflar için, bakım ihtiyacı kademesine bağlı olan farklı meblağlar ödemekteyiz:
Bakım kademesi Meblağ
Bakım kademesi 1 ayda 125 Euro
Bakım kademesi 2 ayda 770 Euro
Bakım kademesi 3 ayda 1.262 Euro
Bakım kademesi 4 ayda 1.775 Euro
Bakım kademesi 5 ayda 2.005 Euro
Sizler için ek refakat ve aktif hale getirme hizmetleri sağlayabilmek için, bakımevinde sizin için özel eğitim görmüş personeli finanse etmekteyiz.
Engellilere yardım kuruluşlarında tam yataklı bakım / Pflege in vollstationäre Einrichtungen der Hilfe für behinderte Menschen
En az 2. bakım kademesinde olan bakıma muhtaç kişiye, mesleki ve sosyal uyumun ve okul eğitiminin ön planda olduğu engelli insanlara yönelik tam yataklı bir kurumda bakıldığında bakımevi ücretinin 266 Euro’ya kadar olan kısmını üstlenmekteyiz.
Ek olarak, bakıma muhtaç kişi arada sırada (örn. hafta sonlarında veya boş zamanlarında) evde bakıldığında bir bakım servisinin masraflarına katılabilir veya bakım parasının bir kısmını
ödeyebiliriz.
Bakım sigortası primleri 01.01.2017 tarihinden itibaren 0,20% oranında artırılacaktır. Toplamda çocuklular 2,55 % çocuksuzlar ise 2,80% oaranında bakım sigortası primi ödeyeceklerdir.
Yeni bakım sigortası hizmetleri ile ilgili olarak bakım sigortası broşürlerimiz Almanca, İngilizce ve Türkçe olarak eyaletteki bütün şubelerimizde mevcuttur. Türkçe internet sayfamız üzerinden http://www.aok-tuerkisch.de/bakim-136.php 01.01.217 tarihinden itibaren geçerli ve güncellenmiş bilgilere ulaşabilirsiniz.