GÜRSEL KÖKSAL
Almanya’da yaşayan Gazeteci ve Belgesel Yönetmeni Osman Okkan‘a Avrupa Türkiyeli Yazarlar Grubu (ATYG) tarafından “Belgesel Film ve İnsan Hakları Ödülü“ verildi. Yazar Fakir Baykurt’un kurucu başkanı olduğu ATYG’nin Gelsenkirchen’de gerçekleştirdiği toplantıya sağlık sorunları nedeniyle bizzat katılamayan Okkan’a ödülün gerekçesi zoom bağlantısıyla iletildi. Okkan da aynı yoldan yaptığı teşekkür konuşmasında “ödülü Türkiye’deki tüm siyasi mahkumları temsilen uzun yıllar haksız yere hapiste tutulan Selahattin Demirtaş, Osman Kavala ve Gültan Kışanak’a adıyorum“ dedi.
ATYG adına yazarlar Nevin Lutz ve Kemal Yalçın tarafından açıklanan gerekçede Okkan’ın Türkiye, Almanya ve tüm dünyada barış ve insan hakları için mücadesi anlatıldı ve “Sizinle aynı dünyada yaşamaktan çok mutluyuz!, Bu dünya ve bu Almanya sizinle birlikte daha güzel!“ denildi.
1947 yılında Ankara’da doğan Osman Okkan, ilk ve ortaöğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra, üniversite öğrenimi için 1965 yılında Almanya’ya geldi. Münster Üniversitesi’ne ekonomi, sosyoloji ve siyasal bilimler öğrenimi gören Okkan, öğrencilik yıllarından itibaren öğrencilerin, işçilerin hakları için sendikalar ve kurucusu olduğu göçmen derneklerinde aktif mücadelenin içinde oldu. 1986 yılından itibaren Batı Alman Radyo ve Televizyon Kurumu (WDR) ve bu kurumun bünyesindeki “Köln Radyosu“nda gazeteci olarak çalışmaya başlayan Okkan, 20 yıl boyunca bir bölümü saygın ödüller kazan çok sayıda belgesel filme ve programa imzasını attı. Türkiye’den Almanya’ya gelen işçilerin, göçmenlerin eşit haklar ve özgürlük mücadelesinin en ön saflarına yer aldı, göçmenlerin Almanya’daki siyasal, toplumsal hayata katılmaları, entegrasyonu için örgütlü mücade yürüttü. Türkiye’deki siyasal ve kültürel gelişmelerle yakından ilgilenen Okkan, 1971 ve 1980’deki askeri darbelere karşı demokrasi ve insan hakları temelinde mücadele yürüttü, Türkiye’den Avrupa’ya gelen siyasi mültecilerle sürekli dayanışmı içinde oldu. Gazeteci olarak çalışırken, Türkiye’de hakkında yayınlanan ve kendisini “terörist“ olarak tanıtan yalan haberler nedeniyle 17 yıl boyunca Türkiye’ye gidemeyen Okkan, Türk edebiyatını Avrupa’da tanıtmak için büyük çabalar gösterdi. Televizyonların kültür kanallarında Nazım Hikmet, Yaşar Kemal, Aziz Nesin, Orhan Pamuk, Elif Şafak, Murathan Mungan ve Aslı Erdoğan gibi çağdaş Türk edebiyatının önde gelen yazarlarını, fotoğrafçı Ara Güler‘i tanıtan belgeseller hazırladı. Mikis Theodorakis ve Zülfü Livanelli’nin onur başkanı olduğu “Türk – Yunan Dostluk Girişimi“yle, Günter Grass ve Yaşar Kemal’ın onur başkanları olduğu “Türkiye Almanya Kültür Forumu“nun kurucuları arasında yer aldı, her iki girişimin sözcülüğünü üstlendi. Öldürülen gazeteci Hrant Dink’in yaşamını ve mücadelesini konu alan “Cinayet Dosyası: Hrant Dink“ belgesiyle “Altın Küre Ödülü“nü alan Okkan, onur başkanlığını Rakel Dink’in üstlendiği “Köln Hrant Dink Forumu“nu kurdu. Türk-Kürt-Ermeni dostluğunun gelişmesi için inatla mücadele veren Okkan, halen Türkiye’deki siyasi tutuklulara destek için çalışmalarını sürdürüyor, bu amaçla Avrupa kültür ve siyaset dünyasının önde gelen isimleriyle birlikte de “Politik Tutuklulara Destek Fonu“nu kurdu.
Halen Köln’de yaşayan Okkan, bir yandan sözcülüğünü yürüttüğü “Türkiye Almanya Kültür Forumu“ çatısı altında mücadelesini sürdürürken, diğer yandan da belgesel çalışmalarına devam ediyor.
Avrupa Türkiyeli Yazarlar Grubu (ATYG), Türk edebiyatının büyük isimlerinden Fakir Baykurt tarafından Almanya’da yaşadığı yıllarda 1986 yılında kurulan “Kuzey Ren Vestfalya Türkiyeli Yazarlar Çalışma Grubu“yla, 1990 yılında kurulmuş olan “Duisburg Fakir Baykurt Edebiyat Kahvesi”nin devamı olarak 2010 yılında kuruldu. Avrupa’daki göçmen yazar örgütlerinin en verimlisi olarak bilinen ve genellikle “Fakir Baykurt Edebiyat Okulu” olarak tanınlanan ATYG’nun çalışmaları sonucu başta Almanya olmak üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde birçok yazar ve şair yetişti. ATYG, en son olarak Türkiye’den Almanya’ya işgücü göçünün 60’ncı yıldönümü vesilesiyle grubun sözcülerinden Kemal Yalçın tarafından yayına hazırlanan ve çok sayıda üyesinin katkıda bulunduğu geniş kapsamlı bir antoloji (Göç-İnsan-Edebiyat – 60 Uzun Yıl) çıkarmıştı.
GEREKÇE: BU DÜNYA SİZİNLE BİRLİKTE DAHA GÜZEL!
Avrupa Türkiyeli Yazarlar Grubu’nun (ATYG) gerçekçesi tam olarak şöyle:
2022 BELGESEL FİLM ve İNSAN HAKLARI ÖDÜLÜ
GEREKÇE
12 Kasım 2022, Gelsenkirchen, Almanya
SAYIN OSMAN OKKAN
1947 yılında Ankara’da doğdunuz. İlk ve ortaöğreniminizi İstanbul’da tamamladınız.
1965 yılında üniversite eğitimi için Almanya’ya geldiniz. Münster Üniversitesi’nde ekonomi, sosyoloji ve siyaset bilimi okudunuz. Öğrencilik yıllarında öğrencilerin, yerli ve göçmen işçilerin hakları için Alman sendikaları ve göçmen dernekleriyle birlikte mücadeleye başladınız. Türkiyeli göçmen işçileri örgütleme mücadelesinde yer aldınız.
1986 yılında WDR’de ve Köln Radyosu’nda kadrolu redaktör olarak çalışmaya başladınız. 20 yıl aralıksız WDR ve ARTE için belgesel filmler yaptınız. Başta WDR olmak üzere pek çok Alman ve Türk medyasında çalıştınız.
20 yıl WDR’de Monitor Programında, Radyo ve TV Kültür bölümlerinde, Köln Radyosu adı verilen Türkçe yayınlarda, ARTE Bölümünde sorumlu redaktör olarak görev aldınız. WDR’in gerek Almanca programlarında gerekse Türkçe yayın yapan Köln Radyosu’nda spikerlik de yaptınız.
Sayın Osman Okkan sadece bir redaktör değil aynı zamanda belgesel film yapımcısı olarak Türkiye’den Almanya’ya çalışmaya gelen işçilerin, göçmenlerin haklarının kazanılması, özgürlüklerinin genişletilmesi, Almanya’daki siyasal, toplumsal hayata katılmaları, toplumsal uyumları için tutarlı, bilinçli, sabırlı, örgütlü mücadele ettiniz.
Türkiye’deki siyasal, toplumsal, kültürel gelişmelerle yakından ilgilendiniz. 12 Mart 1971, 12 Eylül 1980 askeri darbelerine karşı demokrasi ve insan hakları temelinde örgütlü, yasal mücadele yürüttünüz. Türkiye’den gelen siyasi mültecilerle sürekli dayanışma içinde bulundunuz.
Hürriyet Gazetesi 1976 yılı Temmuz ayında, WDR’de Monitor Programında “Almanya’da Bozkurtlar” adlı haberinizin yayınlayacağı günün sabahında, “En tehlikeli 10 terörist!” sürmanşetiyle yalan, uydurma, kasıtlı bir haber yayınladı. Bu yalan haber nedeniyle tam 17 yıl Türkiye’ye gidemediniz. Türkiye’deki hayatınız bu yalan haberle sıfırlanmaya calışldı.
Türkiye’ye gidemediğiniz 17 yıl boyunca hem Köln Radyosu’nda hem WDR’de hem de içinde olduğunuz sivil toplum örgütlerinde daima özgürlük, insan hakları ve toplumsal barış mücadelesinin sesi oldunuz.
Sayın Osman Okkan, En Alttakiler/Ganz unten kitabı ve belgesel filmi hazırlanırken Alman yazar Günter Wallraf’a yardımcı oldunuz. Türk işçileriyle Wallraf arasında gizli iletişimi siz organize ettiniz. Wallraf’ın can güvenliğini dolaylı yollardan siz sağladınız.
Sayın Osman Okkan Türkiye’ye gidemediğiniz zamanlarda ve daha sonraki yıllarda Türk edebiyatını Avrupa kamuoyuna ve gençlerine tanıtmak için çok çalıştınız. Önce Avrupa Kültür Kanalı ARTE için Nazım Hikmet’in, Yaşar Kemal’in, Aziz Nesin’in hem Almanca hem Fransızca olarak yayınlanan birer saatlik belgesellerini yönettiniz.
“İnsan Manzaraları-Türkiye’den Altı Yazar Portresi” başlığı altında Nazım Hikmet, Yaşar Kemal, Orhan Pamuk, Elif Şafak, Murathan Mungan, Aslı Erdoğan’ın yeni belgesel filmlerini yaptınız. Bu filmlerin hem kitaplarını hazırladınız hem de yönetmenliğini yaptınız.
Sayın Osman Okkan Türkiye ile Yunanistan arasında dostluk ve kardeşliğin gelişmesi, Ege’nin bir barış denizi olması için büyük emekler verdiniz.
Onur Başkanları Mikis Theodorakis ve Zülfü Livaneli olan “Türk-Yunan Dostluk Girişimi”nin kuruluşunda Avrupa Sözcülüğünü üstlendiniz. Türkiye ile Yunanistan arasında 30 Ocak 1923 tarihinde imzalanmış olan protokol ile esas olarak 1924 yılında gerçekleşen “Mübadele”yi ve sonrası gelişen olayları incelediniz.
“Vertrieben für Frieden / Barış İçin Sürülenler” adlı belgesel filmi Simone Sitte ile birlikte yaptınız. Bu belgeselinizi WDR ve ARTE’de 2003 yılında yayınlandınız. Büyük yankı uyandırdınız.
Sayın Osman Okkan siz Türkiye’de, Almanya’da ve dünyada barış kültürünün gelişmesi için çok çalıştınız.
Onur Başkanları Günter Grass ve Yaşar Kemal olan Türkiye Almanya Kültür Formu’nu 1993 yılında birkaç yol arkadaşınızla birlikte kurdunuz.
“Günter Grass: Unterwegs am Bosporus / Boğaziçi Yollarında” adlı belgesel filminizi yaptınız, WDR ve ARTE’de yayınladınız.
2016 yılında büyük fotoğraf sanatçısı Ara Güler’in belgesel portresini yaptınız
Dostunuz, meslektaşınız Hrant Dink’in katledilmesi üzerine, “Cinayet Dosyası: Hrant Dink” belgeseliniz ARTE’de yayınlandı. Dünya Medya Festivalinde Altın Küre Ödülü’ne layık görüldünüz. Ödülü birlikte aldığınız Onur Başkanı Rakel Dink olan “Köln Hrant Dink Forumu”nu kurdunuz, Türk-Kürt-Ermeni dostluğunun gelişmesi, yüz yıldan fazla bir zamanda henüz çözülememiş olan “Ermeni Meselesi”nin çözümüne yardımcı olmaya çalıştınız.
Sayın Osman Okkan Türkiye’de 15 Temmuz darbe teşebbüsünden sonra AKP yönetimince tutuklanan on binlerce mağdura bir ölçüde destek olabilmek için Türkiye Almanya Kültür Forumu olarak Avrupa’daki önde gelen kültür ve politika insanlarıyla birlikte “Politik tutuklulara destek Fonu”nu kurdunuz. Türkiye’deki insan haklarlı savunucusu dernekler, Anadolu Kültür ve diğer sivil toplum kuruluşlarıyla, demokrat hukukçularla birlikte yüzlerce tutuklu ve ailelerine destek sağladınız.
Sayın Osman Okkan siz Türkçeyi ve Türk edebiyatını daima tutkuyla sevdiniz.
1978’den başlayarak asistan ve öğretim görevlisi olarak çalıştığınız Duisburg-Essen Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü’nün 1995 yılında kurulmasında görev aldınız ve daha sonraki yıllarda da öğretim görevlisi olarak “Edebiyat ve Belgesel Sinema” üzerine dersler verdiniz.
6/7 Mayıs 2022 günlerinde Köln’de WDR Funkhaus’un salonlarında, Uluslararası Yaşar Kemal Sempozyumu düzenlediniz.
Sayın Osman Okkan 75 yıllık yaşamınızda daha güzel, daha özgür, daha mutlu bir dünya yaratmak için cesaretli, kararlı, tutarlı, başarılı, örnek çalışmalar yaptınız. Umutsuzluktan umut yarattınız. Almanya’nın ve Almanya’daki Türkiyelilerin, göçmenlerin sesi ve vicdanı oldunuz.
Bu nedenlerle Kurucu Onursal Başkanı Fakir Baykurt olan Avrupa Türkiyeli Yazarlar Grubu’nun 2022 BELGESEL FİLM ve İNSAN HAKLARI ÖDÜLÜ’nü hak ettiniz!
Sayın Osman Okkan sizinle aynı dünyada yaşamaktan çok mutluyuz!
Bu dünya ve bu Almanya sizinle birlikte daha güzel!
İyi ki varsınız!
Kurucu Onursal Başkanı Fakir Baykurt olan Avrupa Türkiyeli Yazarlar Grubu adına
Nevin Lutz Kemal Yalçın