GÜRSEL KÖKSAL
Cumartesi Anneleri‘nin çığlıkları ve talepleri Türkiye sınırlarını aştı. Gözaltına alındıktan sonra kaybolan çocuklarının durumuna kamuoyunun dikkatini çekmek hedefiyle İstanbul Galatasaray‘da her cumartesi günü gerçekleştirilen oturma eylemi 700‘üncü haftasında Türkiye‘de yasaklanırken bir çok ülkede düzenlendi.
Eylemlerin 700‘ncü haftası vesilesiyle genellikle eşzamanlı olmak üzere 30‘a yakın Avrupa kentiyle, Kanada‘dan Avustralya‘ya çeşitli ülkelerin büyük kentlerinde gerçekleştirilen dayanışma etkinliklerde İstanbul‘daki yasaklanma, eylemcilerin polis tarafından dövülmesi ve bazılarının gözaltına alınması kınandı.
Dayanışma eylemlerinde İstanbul‘daki gibi gözaltında kaybedilenlerin fotoğraflarıyla kentlerin merkezlerindeki meydanlarda biraraya gelen insan hakları savunucuları, bulundukları ülkenin dilinde ve Türkçe yaptıkları sözlü ve yazılı açıklamalarma, Türkiye‘deki mücadeleye dikkat çekip, dayanışma çağrısında bulundular.
Türkiye İnsan Hakları Derneği‘nin 700‘ncü gün dolayısıyla yayınladığı bildirideki talepleri çeşitli dillerde dile getiren eylemciler, gözaltına alındıktan sonra kaybolan kişilerin durumunun açığa çıkarılmasını, sorumlu devlet görevlilerinin yargılanıp, cezalandırılmasını, Türkiye‘nin Birleşmiş Milletlerin „Zorla Kaybedilme Sözleşmesi“ni imzalayıp, yürürlüğe koymasını istediler.
EN YAYGIN DAYANIŞMA ALMANYA‘DAYDI
En çok eylemin gerçekleştirildiği ülke Almanya oldu. Başta başkent Berlin olmak üzere Türkiye kökenli göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı 11 kentte (Berlin, Frankfurt, Hamburg, Münih, Köln, Stuttgart, Nürnberg, Hannover, Mainz, Rüsselsheim, Kiel, Braunschweig) oturma eylemleri gerçekleştirildi.
Bunlardan Frankfurt‘ta kentin alışveriş merkezi Zeil‘daki Brockhaus Çeşmesi yanındaki meydanda düzenlenen eyleme yaklaşık 100 kişi katıldı. Gözaltında kaybolanları temsilen karanfiller ve sahipsiz ayakkabıların serpiştirildiği meydandaki iki saatlik oturma eylemine az sayıda Alman‘ın da katıldığı görüldü. Alışveriş ya da gezinti amacıyla meydandan geçen Almanlardan da ilgilenip, eylemin amacı hakkında sözlü ve yazılı bilgi talep edenler de oldu.
Eylem sırasında söz alanlar yaptıkları Almanca ve Türkçe açıklamalarda, Cumhurbaşkanı Erdoğan‘ın önümüzdeki ay Almanya‘ya yapacağı ziyarete dikkat çekip, Merkel hükümetini Türkiye‘deki insan hakları ve hukuk ihlallerini görmezden gelmekle suçladılar.
„Cumartesi Anneleri“ne atfedilen şarkı ve türkülerin de çalınıp, yayınlandığı eylemde İstanbul Galatasaray‘da oturma eylemlerini başlatan annelerle, Arjantin‘deki „Plaza de Mayo Anneleri“ arasındaki benzerliklere de dikkat çekildi. Zaman zaman başta „İnsanlık onuru işkenceyi yenecek!“ gibi sloganlarının atıldığı eylem, Cumartesi Anneleri‘nin 700 haftadır dile getirdiği „Unutmayacağız!, Affetmeyeceğiz!, Vazgeçmeyeceğiz!“ sözleriyle sonlandırıldı.
İLK KEZ 1995‘TE GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİ
İstanbul‘da İstiklal Caddesi üzerindeki Galatasaray Meydanı‘nda gerçekleştirilen oturma eylemleri ilk kez 27 mayıs 1995 Cumartesi günü gerçekleştirilmişti. 1998‘e kadar kesintisiz olarak her cumartesi günü Galatasaray Lisesi önündeki meydanda toplanan kayıp yakınları ve insan hakları savunucuları, 170‘nci haftada sert bir polis müdahalesiyle karşı karşıya kaldı. Takip eden 7 ay boyunca sürekli polis tarafından engellenen Cumartesi Anneleri ve destekçileri, eylemlere son verdiler. Eylemler yaklaşık 10 yıl sonra, 31 Ocak 2009‘da kayıpların bulunup, faillerin yargılanması talepleriyle yeniden başladı ve günümüze kadar sürdü…
Türkiye‘de gözaltına alındıktan sonra kendisinden bir daha haber alınmayan kişilerin sayısı konusunda kesin bir bilgi yok. Bu alanda faaliyet gösteren çeşitli insan hakları kuruluşlarının araştırmalardan hareketle 12 Eylül 1980 askeri darbesinden bugüne kadar kaybedilen kişi sayısı 1352 olduğu kabul ediliyor.