CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, yayımladığı raporda gazetecilerin ekim ayında 50 kez yargılandığını, 7 gazetecinin gözaltına alındığını sundu. Ayrıca erişim yasaklarının sürdüğüne vurgu yaptı
CHP’li Çakırözer’in ekim ayı Basın Özgürlüğü Raporu’na göre, haberleri, sosyal medya paylaşımları nedeniyle tehdit, soruşturma ve engellemelerle karşı karşıya kalan gazeteciler yeni yasama döneminde de yine özgürlüklerini daha da kısıtlayacak ‘etki ajanlığı’ düzenlemesi ile karşı karşıya kaldı. Ekim ayında haberleri, sosyal medya paylaşımları nedeniyle gazeteciler 50 kez hâkim karşısına çıkarken 7 gazeteci gözaltına alındı, biri tutuklandı. Anayasa Mahkemesi’nin basın ve ifade özgürlüğünü ihlal ettiği için iptal kararı verdiği erişim engellemeleri konusunda ise, AYM kararına uymayan iktidar onlarca habere erişim engeli getirmeye devam etti.
50 kez hakim karşısına çıktılar
Çakırözer tarafından açıklanan Ekim ayı Basın Özgürlüğü raporunda yer alan basın özgürlüğü ihlalleri şöyle:
- Gazeteciler en az 50 kez hakim karşısına çıktı.
- Hakim karşısına çıkan 3 gazeteci hakkında 8 yıl 3 ay hapis cezası verildi.
- Madımak Katliamı anmasında gözaltına alınan gazeteci Emre Orman, polislere direndiği iddiasıyla açılan davada 3 bin lira adli para cezasına mahkum edildi.
- T24 muhabiri Asuman Aranca hakkında ‘Sinan Ateş cinayeti’ne ilişkin haberleri nedeniyle açılan davada hapis cezası istendi.
- Tigris Haber Yayın Koordinatörü Naci Sapan’a Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin kayyum yönetimindeki yolsuzluklarını yazdığı yazısı nedeniyle 135 gün adli para cezası verildi.
- Haber ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle 3 gazeteci hakkında dava açıldı.
Tehdit, gözaltı, soruşturma, dava
- Aralarında SAHA EXPO Fuarı’nda İsrail ordusuna silah sağladığı bilinen BAE Systems’i protesto eden gazeteci Adem Özköse’nin da bulunduğu 7 gazeteci gözaltına alındı.
- Yeni Asya gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Kazım Güleçyüz, sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek tutuklandı.
- İzmir Karabağlar’da kaçak yapılan Kuran kursu binasını görüntüleyen Halk TV ekibinin haber yapması engellendi.
- Halk TV programcısı Şule Aydın evinin girişindeki duvara cinsel taciz içeren mesaj yazılarak tehdit edildi.
Habere engel, gazeteye toplatma
- Ekim ayında gazetelere yönelik toplatma kararının verilmesi de dikkat çekti. Yeni Yaşam gazetesi yazarı Fırat Can’ın yazısına erişim engeli getirilirken, yazının yayınlandığı gazeteye toplatma kararı verildi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal, BirGün Gazetesi ile gazetenin muhabiri İsmail Arı’ya 100 bin TL’lik tazminat davası açtı.
- 30 yıllık yayın kuruluşu Açık Radyo’nun karasal yayın lisansı RTÜK tarafından iptal edildi.
- TUSAŞ’a yapılan terör saldırısı sonrası sosyal medya platformları X, Instagram, Facebook, YouTube ve TikTok’a erişim kısıtlandı. Gazetecilerin de arasında olduğu 119 sosyal medya hesabına erişim engeli getirildi.
Habere yeni tehdit: “Etki ajanlığı”
Geçtiğimiz yasama döneminde 9. Yargı Paketi kapsamında gündeme alınan ancak daha sonra geri çekilen ‘Etki Ajanlığı’ düzenlemesi ekim ayında yeni yasama dönemi başlar başlamaz TBMM’ye getirildi. Teklifin görüşmeleri Adalet Komisyonu’nda tamamlanırken, önümüzdeki günlerde Genel Kurul’a getirilmesi öngörülüyor. TCK’nın ‘Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk’ bölümüne eklenecek madde ile, ‘Devlet güvenliği veya iç ve dış siyasal yararları aleyhine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları veya talimatı doğrultusunda suç işleyenler hakkında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası’ verilmesine ilişkin düzenleme getiriliyor. Muğlak ifadeler içermesi ve geniş kapsamlı olması nedeniyle yeni düzenlemeye basın meslek örgütleri, sivil toplum ve muhalefet karşı çıkıyor.
CHP’li Çakırözer de tepkisini “AKP yine gazetecileri yine özgür düşünceyi sindirmek, susturmak istiyor. Sansür yasası ile susturamadıkları gazetecileri şimdi de ‘ajan’, ‘casus’ etiketiyle sindirmeye çalışacaklar. Hem de tamamen muğlak, ucu açık bir düzenleme ile. Anayasaya aykırı ve milyonların temel hak ve özgürlüklerinin yok edecek bu hukuksuz ‘etki ajanlığı’ düzenlemesine sonuna kadar direneceğiz” sözleriyle ifade etti.
AYM’nin iptal kararı
AYM’nin basın ve ifade özgürlüğünü kısıtladığı gerekçesiyle geçen yıl iptal kararı verdiği ‘BTK’nın resen erişim engelleme yetkisi’ 10 Ekim’de resmen yürürlükten kalktı. Ancak AKP iktidarı haberlere erişim engeli getirmeye devam ediyor. İfade Özgürlüğü Derneği ile Free Web Turkey’in verilerine göre ekim ayında erişim engeli getirilen haber içerikleri şöyle:
Midyat Belediyesi’nde 60 Milyon TL’lik vurgun haberleri, sosyal medya paylaşımları nedeniyle HSYK’nın inceleme izni verdiği hakim hakkındaki haberler, Cumhurbaşkanı danışmanı Orhan Karakurt’un lüks saati ve ayakkabısı hakkında yapılan haberler, Anayasa Mahkemesi üyeliğine atanan Cumhurbaşkanlığı bürokratlarından Metin Kıratlı hakkındaki haber ve sosyal medya paylaşımları, çaya boya katan firmalar hakkındaki haberler, CHP Milletvekili Aşkın Genç’in Yeşilay’ın mali tablolarını açıklamamasına ilişkin verdiği soru önergesi hakkındaki haberler, RTÜK’e üst düzey isimlerin akrabalarının yerleştirildiği haberleri, İstanbul’da gerçekleşen kadın cinayetleri haberleri, AKP döneminde İBB tarafından tarikat ve cemaatlere yapılan ödemeler hakkındaki haberler, ABD’de sahte mal ticareti yapan iş insanı hakkındaki haberler
Zonguldak’ta gazeteciler eylemdeydi
AKP iktidarının yaşamını sürdürmekte zorlanan Anadolu basınına daha fazla destek vermek yerine kısıtlayıcı, yasaklayıcı politikalar yürütmesine karşı Anadolu’da gazeteciler ilk kez eylem başlattı. Zonguldak’ta çoğunluğu yerel gazetelerden olmak üzere çok sayıda gazetecinin özlük hakları ve basın özgürlüğü talebiyle 3 gün boyunca sürdürdüğü eyleme, basın meslek örgütleri ve okuyucuları da destek verdi.
Sendika.Org