Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), dünya genelindeki silah ve askeri teçhizat satışıyla ilgili bir rapor yayımladı. Raporda 2017-2021 dönemi bir önceki 2012-2016 dönemi ile karşılaştırılarak silah ithalatında değişimler değerlendirildi.
En dikkat çekici veri, Avrupa’da silah ithalatının yükselişi oldu. Ukrayna’daki savaş öncesi yaşanan bu artış gerilimin sonucu olarak yorumlandı.
Raporda, dünya çapında silah ithalatı yüzde 4,6 oranında azalırken Avrupa’da yüzde 19 oranında arttı.
SIPRI’nın raporunda şu çarpıcı veriler yer aldı:
RUSYA: ABD’nin ardından dünyanın en büyük ikinci silah ihracatçısı Rusya’nın ihracat miktarı yüzde 26 geriledi. Hindistan ve Vietnam gerilemenin gerekçesi olarak gösterildi. Çin’de de silah ihracatı yüzde 31 geriledi.
ABD VE FRANSA: Önceki dört yıllık dilime göre ABD’de silah ihracatı yüzde 14 arttı. Dünyanın silah ihracatında üçüncü ülkesi olan Fransa da satışını yüzde 59 gibi yüksek bir oranda artırdı.
RUSYA’NIN KOMŞULARI: Rusya’nın çevresindeki ülkeler de savaş uçağı alımında hareketlilik gözlendi. Finlandiya 64, Polonya 32 adet F-35 ısmarladı. Almanya’nın da ABD’den beş P-8A denizaltı avcı uçağı satın almak istediği kaydedildi.
UKRAYNA’DA ARTIŞ YOK: 2017-2021 döneminde az miktarda askeri malzeme ithal etti.
• Avrupa’nın en büyük silah ithalatçıları İngiltere, Norveç ve Hollanda oldu.
• Rusya’yla ilişkiler, Avrupa silah ithalatındaki büyümenin önemli itici gücü oldu.
• Asya ve Okyanusya, küresel transferlerin yüzde 43’ünü alarak silah ithal eden en büyük bölge olmayı sürdürdü.
• Hindistan’ın silah ithalatı 2012-16 ve 2017-2021 arasında yüzde 21 azaldı.
• Hindistan yine de en büyük silah ithalatçısı oldu.
• Orta Doğu ülkeleri, son 5 yılda yüzde 2,8 daha fazla silah ithal etti. Bir önceki artış oranı yüzde 86 olmuştu.
• Dünyanın en büyük ikinci silah ithalatçısı olan Suudi Arabistan’da silah ithalatı yüzde 27 arttı.
• Silah ithalatını yüzde 227 artıran Katar, en büyük silah ithalatçıları sıralamasında 22’den 6’ya yükseldi.
• ABD, silah ihracatını yüzde 14 artırarak küresel payını yüzde 32’den yüzde 39’a çıkardı. Orta Doğu ise ABD silah transferlerinin yüzde 43’ünü oluşturdu.
• Silah ihracatının yüzde 19’unu oluşturan Rusya’da yüzde 26 düşüş görüldü.
***
Endişe veren gelişme
SIPRI araştırmasını yapan uzmanlardan Pieter Wezeman, Avrupa’da artan satışlara ilişkin “Çok endişe verici bir silahlanma” dedi. SIPRI’nin Avrupa Güvenliği Bölümü Başkanı ve Rusya uzmanı Ian Anthony de askeri alandaki silahlanmada görülen artışın, NATO’nun 2014’te Rusya’nın Kırım’ı ilhakına ve Donbass’taki Rus saldırısına verilmiş bir karşılık olduğunu söyledi.