GÜRSEL KÖKSAL
Avusturya’nın başkenti Viyana merkezli, dünyanın en eski günlük gazetesi “Wiener Zeitung”un yayınına dünden itibaren son verildi. İlk olarak 1703 yılında İmparator I. Leopold’in desteğiyle yayınına başlanan Wiener Zeitung’un yayınına son verilmesi kararı, Hıristiyan Demokratlar ve Yeşillerin oluşturduğu koalisyon hükümeti tarafından alındı, çünkü gazetenin sahibi Avusturya Hükümeti’ydi.
Son olarak 30 Haziran 2023 tarihi itibarıyla çıkan gazetenin yaklaşık 80 çalışanından dörtte üçünün de işten çıkarıldığı operasyon ana muhalefet partisi SPÖ (Avusturya Sosyal Demokrat Partisi) ve başta “Wiener Zeitung” çalışanları olmak üzere gazeteciler, sivil toplum örgütleri ve hatta Avusturya Cumhurbaşkanı tarafından eleştiriliyor. SPÖ Genel Başkanı Andreas Babler, kapatılma kararını “Avusturya’da kültür ve medya dünyası açısından acı bir gün” olarak değerlendiriyor ve sosyal demokrasinin hükümete gelmesi halinde gazeteyi yeniden çıkaracak yol ve yöntemleri araştıracaklarını söylüyor. Yayına son verilmesini “kızgınlık, hüzün ve yas” duygularıyla karşıladığını belirten Genel Yayın Yönetmeni Thomas Seifert de hükümeti gazeteyi ayakta tutabilecek bir yayıncıya devretme konusunda “becerisizlik”le suçluyor.
II. Dünya Savaşı dönemi (1940-45) hariç 320 yıldır çıkan günlük gazetenin bundan sonra sadece internet üzerinden yayın yapacağı ve ayda bir gibi bir peryodla da kağıda basılmasının planlandığı öğrenildi. Okur sayısı fazla olmamasına rağmen Avusturya’nın önde gelen kaliteli gazetelerinin başında gelen Wiener Zeitung’un devreden çıkmasıyla “dünyanın en eski günlük gazetesi” ünvanı Almanya’nın Hildesheim kentinde 1705 yılından beri çıkan “Hildesheimer Allgemeine Zeitung”a geçti.
Hükümete ait olmasına rağmen başından beri araştırmacı ve eleştirel gazetecilik açısından “ideal” bir yayın organı olarak kabul edilen “Wiener Zeitung”un kapatılmadan önceki günlük tiraj 20 bin civarındaydı.
Son sayısının arka kapak manşetinde belirtildiği gibi şimdiye kadar “116 bin 840 gün, 3 bin 839 ay, 320 yıldır yayınlanan, 12 cumhurbaşkanı, 10 imparator, iki cumhuriyet” gören gazetenin içinde bulunduğu ekonomik krizin bir nedeni de Avrupa Birliği standarlarıydı. Çünkü şimdiye kadar gazetenin en önemli gelir kaynağı, hükümetin kontrolündeki resmi gazete ve resmi ilanlarla, haftalık çıkan ekonomi ekinden (şirket bilançoları, şirket haberleri, iş ilanları içerikli) elde ediliyordu. Ancak AB’nin kararları gereği bütün bunlar bir süredir internet üzerinden yayınlanmaya başlandı. Hükümet de bunun üzerine zaten bilançosu uzun süredir zarar gösteren gazeteye alternatif mali kaynaklar arayışına girmeyip, işin kolayına kaçtı ve yayını durdurdu.
1703 yılında “Wiennerisches Diarum” (Viyana Günlüğü) adıyla çıkan ve 1780’den itibaren “Wiener Zeitung” adını alan ve dünden itibaren artık yayınlanmayan gazetenin tarihindeki en önemli yayın 1789’da Büyük Fransız Devrimi’nin insanlığa hediye ettiği “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”nin tamamının Almanca tercümesiydi…