Filiz UZUN DOĞAN / FRANKFURT
Türk sinemasında özellikle Fetih 1453 ve Aşkın Sesi Yunus Emre filmleri ve entellektüel birikimi ile dikkatleri üzerine çeken Devrim Evin, Frankfurt Das internationale Theater’de APEx Çıkış Yolu Yok tiyatro oyunuyla izleyicilerden tam not aldı.
Oyun Türk Halkevi ve Belediye Encümeni Sylvia Weber’in katkılarıyla sahnelendi. Weber açıklamasında bu tür oyunların insanların birbirini anlamasına ve toplumsal barışa katkıda bulunduğunu söylerken Türk Halkevi Başkanı İbrahim Esen de, Weber’e teşekkür etti. Devrim Evin’in Kafka’nın eserlerinde uyarladığı oyununda mültecileri konu etmesi, Frankfurt’ta yaşayan Suriyeli gençlerin de ilgisini çekti. Devrim Evin oyundan sonra gençlerle biraraya gelerek eser hakkında görüşlerini sordu. Suriyeli gençler, oyunun mültecilerin yaşadığı travmanın boyutunu gösterdiğini söylediler.
İnsanlık lafta, gelmesinler diye duvar ördüler
Kafka’nın eserlerinde simgeler üzerinde insan olmanın mesajını verdiğini vurgulayan Devrim Evin “Kafka hep simge üzerinden insan olmanın mesajlarını veriyor. Burada konu maymun değil. Burada insan var. Biz birbirimizi hep şucusun, bucusun diyerek ötekileştiriyoruz. Güçlüler de belli bir dönem için birer alan oluşturmuşlar. Diğerlerini ötekileştiriyorlar. Bu son dönemde herkesin Suriye üzerinden yüzleştiği bir savaş var. Laf üzerinden herkes insanlık görevini yerine getiriyor. Ama gelemesinler diye duvar ördüler, sınırları güçlendirdiler. Kaldı ki ‘dünyada şu kadar insan olmalı, gerisi çöp’ gibi düşünce ve teoriler var. İnsan insana bunları yapıyor” diye konuştu.
Kafka 101 yıl önce yazmıştı
Duyarlı bir sanatçının birşeyler yapması gerektiğini kaydeden Evin sözlerini şöyle sürdürdü: “Kafka, eserini 101 yıl önce yazmış. Biz o eserden esinlendik. Oyun ise Almanca, İngilizce ve Türkçe metinlerden oluşuyor. Kafka’dan 100 yıl sonra hala aynı şeyleri konuşuyoruz. Kafka musevi. Birinci Dünya Savaşı sıralarında bunları görerek yazıyor. İkinci Dünya Savaşı’nda musevilere yönelik büyük bir katliam oluyor. Kaldı ki bu tür katliamlar insanlık var olduğu sürece devam edecek.” Çıkış yolunun ne olması gerektiği sorusu üzerine de Devrim Evin, “Herkes kendi yolunu bulacak. Birinin dikte ettiği yol, yanlış. İnsan en saf haliyle zaaflarından sıyrılabilirse, paraya, güce tamah etmeden yaşama bakabilirse, çıkış yolu bulacak” yanıtını verdi.
Mülteci sorununa ayna tutuyor
Prömiyeri Avrupa’da Londra’da göçmenlerin yoğun olduğu bölgesinde, Türkiye’de ise Van’da yapılan APEx Çıkış Yolu Yok, Afrika’da vurularak yakalanan bir maymunun insanları taklit ederek hayatta kalmasını, özgürlüğünü istemek yerine bulunduğu konumdan çıkış yolu aramasını konu ediniyor. Eser son yıllarda gündeme vuran mülteci konusuna ayna tutuyor.