GÜRSEL KÖKSAL
Almanya’nın Ruhr Bölgesi’nde her yıl Türkiye ve Almanya edebiyatını buluşturan geleneksel Ruhr Kitap Fuarı, zengin programıyla, bu ülkedeki Türkler tarafından gerçekleştirilen kültür ve edebiyat şölenlerinin en önemlisi, en gelişmişi.
Son yıllarda başta Essen olmak olmak üzere çeşitli kentlerde düzenlenen etkinliklerle tüm Ruhr Bölgesi’ne yayılmayı hedefleyen fuar, bu yıl 11’nci kez gerçekleştirilecek. Fuar etkinliklerinin gerçekleştirileceği diğer kentler şöyle: Duisburg, Bochum, Dortmund, Gelsenkirschen, Mülheim an Ruhr ve Köln.
29 Nisan Cuma akşamı başlayacak ve 8 Mayıs Pazar günü sona erecek. Türkiye ve Almanya kültür dünyalarından ünlü isimler katılacağı fuarın Onur Konuğu, Almanya Türkiye Kültür Forumu’nun Kurucusu ve Sözcüsü, tanınmış gazeteci ve film yapımcısı Osman Okkan. Hem kendi film çalışmaları, hem de sözcülüğünü yürüttüğü Almanya Türkiye Kültür Forumu’nun etkinlikleriyle iki ülke arasında kültürel alışverişin derinleşmesine büyük katkıları olan Okkan, sadece açılış törenine değil, fuar kapsamındaki çeşitli etkinliklere de katılacak.
Türkiye’deki iletişim özgürlüğü, siyasi iktidarın eleştiriye ve mizaha tahammülü, eleştiri ve mizahın sınırlarına, sınırlandırılmasına ve cezalandırılmasına ilişkin girişimler, bilinen nedenlerle Almanya’nın da gündeminde. Kitap Fuarı kapsamındaki etkinliklerden bir bölümü de bu aktüel konuları içeriyor. Konuklar arasında Türkiye’de çalışması engellenen Gazeteci Deniz Yücel de yer alacak. Fuarının ana temasını ise günümüzün en önemli gündemi, “Kaçış, Sığınış ve Hasret” konuları oluşturuyor. Fuar kapsamındaki etkinliklerin bir bölümü de Almanya’ya ve Avrupa’ya yönelik sığınmacı ve göçmen hareketinin edebiyat dünyasına yansımalarını içerecek.
29 Nisan’da Essen’deki Zeche Zollverein Salonu’nda düzenlenen törenle başlayacak olan fuarda açılış konuşmasını ünlü müzisyen ve yazar Zülfü Livaneli yapacak. Kitap Fuarı Organizatörü Fikret Güneş’in de konukları selamlayacağı törene başta Onur Konuğu Osman Okkan olmak üzere kültür ve edebiyat, medya ve siyaset dünyasından konuklar katılacak. Konuklar arasında Essen Büyükşehir Belediye Başkanı Thomas Kufen, Kuzey Ren Vestfalya Entegrasyon Müsteşarı Thorsten Klute ve Türkiye’nin Essen Başkonsolosu Mustafa Kemal Basa’nın da yer alması bekleniyor. Hakkındaki ceza davası nedeniyle yurtdışına çıkamayan Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’ın kurulacak canlı bağlantı üzerinden konukları İstanbul’dan selamlayacağı öğrenildi.
Fuarın ikinci günü ise “Çocuklar Geleceğimizdir” sloganı altında “23 Nisan Uluslararası Çocuk Şenliği” gerçekleştirilecek. Türkiye’nin Essen Başkonsolosluğu himayesindeki şenlik de açılışın yapılacağı Zollverein Salonu’nda olacak.
YAŞAR KEMAL ANILACAK
Her yıl olduğu gibi bu yıl da zengin ve çok yönlü bir kültür programı olan Ruhr Kitap Fuarı’nda bir akşam geçtiğimiz yıl yaşamını yitiren Türkçe’nin büyük yazarı Yaşar Kemal’a ayrıldı. 2 Mayıs Pazartesi günü “Yaşar Kemal – Roman yazarı, Düşünür, Savaşçı” başlığı altında gerçekleştirilecek programda medya ve edebiyat dünyasından tanınmış isimler Osman Okkan, Zülfü Livaneli, Sevengül Sönmez ve Nebil Özgentürk, büyük yazarımızı, eserlerini ve mücadelesini anlatacaklar. Toplantıdaki konuşmalar anında Almanca ve Türkçe’ye çevrilecek. Başta İnce Mehmet (Mehmet mein Falke) olmak üzere eserlerinin büyük kısmı Almanca’da da yayınlanmış olan Yaşar Kemal, 1997’de Frankfurt’ta Almanca kültür dünyasının en önemli ödülü olarak kabul edilen “Barış Ödülü”nü alırken, övgü konuşmasını yine geçen yıl yaşamını yitiren büyük Alman yazarı Günter Grass yapmıştı.
Essen Grillo Tiyatrosu’nda 3 Mayıs Salı günü de Yaşar Kemal’in büyük eseri İnce Mehmet, tiyatro oyunu olarak canlandırılacak. Hans Zimmer tarafından tiyatroya uyarlanan oyun Harald Schandry yönetimindeki Hannover Kleck Tiyatrosu ekibince sahnelenecek.
BİR İSTANBUL EFSANESİ’NE SAYGI
Fotoğraf dünyasının büyük isimlerinden Ara Güler’in yaşamını konu alan, Osman Okkan tarafından hazırlanmış olan belgesel “Ara Güler – Bir İstanbul Efsanesi”nin Almanya galası da fuar kapsamındaki kültür etkinliklerinden. Uzun süredir sağlık sorunları nedeniyle dışarı çıkmayan usta foto muhabirinin galaya bizzat katılacağı duyuruldu. Gala, 6 Mayıs Cuma akşamı Essen Grillo Tiyatrosu’nda gerçekleştirilecek.
Fuar kapsamındaki ilginç etkinliklerden biri de 5 Mayıs’ta tanınmış şairlerimizden Şükrü Erbaş’ın ünlü şiiri “Köylüleri neden öldürmeliyiz?”in ele alınacağı şiir akşamı olacak.
TÜRKİYE’DE MİZAH VE MEDYA
Kitap prömiyerleri, daha önce yayınlanmış kitaplar üzerine tartışma toplantıları, müzikli, şiirli etkinliklerin yanısıra, Türkiye’deki iletişim özgürlüğünü, mizah dünyasını ele alan panellerin de gerçekleştirileceği, etkin mizah dergilerinden OT, yazarlarından üçünün katılacağı toplantıda konuluşulacak. Almanya’daki sığınmacılar için yayınlanan ilk Arapça gazete Abwab da fuarda tanıtılacak. Arapça konuşan sığınmacıların Almanya’yı ve Almanları tanımasını hedefleyen gazete, Alman hükümeti tarafından da destekleniyor.
Fuar, Zollverein Salonu’nda 8 Mayıs’da Sunay Akın’ın katılımıyla gerçekleştilecek programla sona erecek.
Türkiye ve Almanya’dan fuara katılacak yazarlar arasında, Şükrü Erbaş, Hakan Günday, Feridun Zaimoğlu, Kemal Yalçın, Pınar Öğünç, Deniz Yücel, Lale Müldür, Meltem Yılmaz, Murat Özyaşar, Orhan Bahtiyar, Haydar Karataş, Çiçek Bacık, Fikret Doğan, Hayko Bağdat, Nermin Yıldırım, Tarık Tufan, yer alıyor.
Ruhr Bölgesi’ndeki 7 kentte gerçekleştirilecek etkinlikler Nilüfer Parasız, Tuba Tuncak, Erdem Öztop, Mevlüt Asar, Hannes Kraus, Oliven Kontny, Larissa Bender, Hermann Wallmann, Ulrich Noller, Christoph Tiemann tarafından yönetilecek, büyük bölümü Recai Hallaç tarafından Almanca’ya çevrilecek.
Essen dışındaki kentlerdeki etkinliklerin gerçekleştirileceği kurumlar şöyle: Duisburg – VHS, Bochum – Şehir Kütüphanesi, Dortmund – Auslandgesellschaft, Gelsenkirschen – Flora, Mülheim an der Ruhr -Ringlokschuppen, Köln – Bühne der Kulturen.
Essen’deki Zollverein Salonu’nda fuar boyunca gerçekleştirilecek sergide kitap satışı da yapılacak. Serginin bir bölümü, “ikidillilik zenginliktir” vurgusuyla diller arasındaki ilişkiyi konu edinen eğitsel ve edebi kitapları içeren kitaplara ayrılacak. Fuarı ziyaret eden sığınmacı ailelerin çocuklarına, Aylin Keller ve Sevinç Ezbük tarafından yazılmış olan Almanca-Arapça kitap “Willkommen bei Freunden” dağıtılacak. Çocuk yuvası, sokak, çiftlik vs. gibi ortamlardaki iletişimden hareketle, sığınmacı çocukların Almanca’yı, Almanya’yı öğrenmelerine, arkadaş bulabilmelerine katkıda bulunmayı hedefleyen kitap Talisa Verlag tarafından yayınlanmış.
Kitap sergisi, açılış ve kapanış törenleri başta olmak üzere fuar etkinliklerinin büyük bölümünün gerçekleştirileceği Zeche Zollverein tesisleri, bilindiği gibi UNESCO tarafından “Dünya Kültür Mirası Listesi”ne alınmıştı.