Türk edebiyatının uluslararası düzeyde tanıtılması ve farklı kültürlerle buluşturulması hedefiyle hayata geçirilen çeviri destek programı TEDA 20 yaşında. TEDA projesi kapsamında eserleri en çok başka dillere çevrilen yazar Orhan Pamuk. En çok yabancı dile çevrilen kitap ise Ahmet Hamdi Tanpınar oldu.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca 2005 yılında başlatılan tam açılımıyla “TEDA Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Eserlerinin Dışa Açılımını Destekleme Projesi” TEDA’nın 20’nci yıldönümü dünyanın en büyük yayıncılık buluşması olan Uluslararası Frankfurt Kitap Fuarı’nda geniş katılımlı bir yaşgünü partisiyle kutlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın İstanbul Ticaret Odası’nın birlikte hazırladığı Türkiye ulusal standındaki yaş günü partisine Basın Yayın Birliği (BasYayBir) Başkanı Mustafa Karagüllüoğlu, Türkiye Yayıncılar Birliği (TYB) Başkanı Kenan Kocatürk, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Taner Beyoğlu ve Genel Müdür Yardımcısı Abdulsamet Taş, Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Doç. Dr. Zeki Eraslan, Türkiye’nin Frankfurt Kültür ve Tanıtma Ataşesi Ferruh Parmaksız, fuarda da Türkiye standına komşu olan Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan’ın temsilcileriyle çok sayıda yayıncı ve kitapsever katıldı.
Yaşgünü partisinin açılışı dolayısıyla misafirleri selamlayan BasYayBir Başkanı Karagüllüoğlu, TYB Başkanı Kocatürk ve Genel Müdür Beyoğlu, TEDA projesinin Türk kültür, sanat ve edebiyatından klasik ve güncel eserlerin Türkçe dillere çevrilmesi, yayınlanması ve tanıtımı alanında büyük bir “başarı” olduğuna dikkat çektiler.
TYB Başkanı Kocatürk, başından beri eşlik ettiği projeyi “Türkiye’de özel sektörle devletin ortaklaşa başlattığı, Türk kültür hayatının en önemli projelerinden biri” olarak tanımladı.
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Taner Beyoğlu da konuşmasında, projeye katkısı olan yüzlerce yazar, çevirmen, yayıncı ve proje çalışanlarından oluşan “TEDA Halkı”na teşekkür etti. Beyoğlu, bu alanda çalışmaları sürdüreceklerini ve tüm dünyada milyonlarca kitapsevere Türkiye’den eserleri kendi dillerinde iletmeye devam edeceklerini belirtti.
99 ülkede 4 binden fazla çeviri
Türkiye’den 20 yayınevinin yer aldığı ulusal standın geniş bir bölümünde TEDA Projesi kapsamında yayınlanan eserlerin bir bölümü tanıtılıyor.
TEDA yetkililerinden aldığımız bilgilere şimdiye kadar bu proje kapsamında 99 ülkeden 1.027 yayınevine, 64 dilde toplam 4 bin 465 eserin çeviri ve baskısı için destek sağlandı. Bu eserlerden 3.574’ü yayınlanarak dünyanın dört bir yanında okurlarla buluştu.
Sadece Almanya özelinde ise 54 yayınevine, 179 Türk yazarın 291 eseri için destek verildi. Bunlardan 258’i Almanya’da yayımlandı. Ayrıca, 48 Alman yayınevine, 181 yazarın 293 eseri için destek sağlandı, bu eserlerden de 261’i Almanca olarak yayımlandı.
EN ÇOK ÇEVRİLEN YAZAR: ORHAN PAMUK
EN ÇOK DİLE ÇEVRİLEN ESER: HUZUR
Türkiye’den 20 yayınevinin yer aldığı ulusal standın bir bölümünde TEDA Projesi kapsamında yayınlanan eserler tanıtılıyor.
TEDA yetkililerinden aldığımız bilgilere şimdiye kadar bu proje kapsamında en çok eseri sergilenen yazar Orhan Pamuk. 2005 yılında Frankfurt Kitap Fuarı’nda verilen en önemli ödül “Alman Yayıncılar Birliği Barış Ödülü”nü, bir yıl sonra da Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan ünlü yazarımızı “en çok çevrilen kitaplar” sıralamasında Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Ümit, Orhan Kemal ve Hakan Günday takip ediyor.
TEDA kapsamında en çok yabancı dile çevrilen kitaplar sıralamasında ise ilk iki sıra Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserleri.
Buna göre en çok yabancı dile çevrilen kitaplar şöyle: 1. Huzur, 2. Saatleri Ayarlama Enstitüsü, 3. İstanbul Hatırası (Ahmet Ümit), 4. Kürk Mantolu Madonna (Sebahattin Ali) ve 5. İstanbul İstanbul (Burhan Sönmez).
TEDA kapsamında en çok çeviri eserin yayınlandığı ülkeler şunlar: Bulgaristan, Makedonya ve Almanya. En çok çeviri yapılan ülkeler de sırasıyla Arapça, Bulgarca, Arnavutça, Almanca ve Azerice.