FRANKFURT
Almanya’da son iki yılda yerel seçimlerin yanı sıra Avrupa Parlamentosu ve Federal Meclis seçimleri olmak üzere çok sayıda seçim gerçekleşti. Sekiz eyalette meclis seçimi yapıdı. Ülkede sağa doğru bir kayma olduğu tartışmasız. AfD’nin durdurulamaz olduğu hissi de var. Ancak bu gerçeği yansıtmıyor.
Aşırı sağcılara karşı eylemlerin odağındaki Campact inisiyatifinin sitesinde yer alan bilgiye göre aşırı sağcı parti AfD’nin aylardır vali seçimlerinde kendi hedeflerine ulaşmada defalarca başarısız oldu. Irkçı parti, 2023 yılında adayı Robert Sesselmann’ın Thüringen’in Sonneberg ilçesinde vali seçilmesini yerel düzeyde bir atılım olarak kutladı.[1] Aşırı sağcıların iddiasına göre bundan böyle ilçeler birbiri ardına ellerine geçecekti.[2] Uzmanlar da bu seçimin bir baraj yıkımı olduğundan emindi.[3] Medyanın tepkisinin muazzam olduğunu söylemeye gerek yok – AfD için büyük bir heyecan ve ülke çapında ilgi vardı.
Ancak Sonneberg münferit bir vaka olarak kaldı. Aşırı sağcılar bugüne kadar başka vali seçimini kazanamadı. AfD’nin oradaki zaferinden sonra, Campact AfD’ye karşı duruş sergiledi. Başarı şansı düşük olsa bile pes etmediler. Sahadaki insanlarla birlikte ve binlerce bağışçı tarafından desteklenen Campact, daha sonra işlerin uçurumun kenarına geldiği bölgelerde oldukça fazla şey başardı.
Campact, AfD’nin valilik seçimlerini kazanmasını nasıl engellenebilir konusunu düşündü? İnisiyatif, büyük bir imaj kaybı endişesiyle AfD’nin zaferiyle hiç ilgilenmeyen yerel şirketlerle ittifaklar başlattı. Demokrasiyi teşvik eden örgütleri destekleyip, afişler astı ve insanları aşırı sağcılık ve ırkçılık konusunda duyarlı hale getirdi. Demokratik partileri aşırı sağa karşı birlikte durmaya çağırdı. Postalar gönderdik, demokrasi festivallerini destekleyip yerel WhatsApp grupları aracılığıyla bilgi yaydı, e-postalar ve kısa mesajlar gönderdi.
Tüm bunlar, öngörülen AfD zaferini kabul etmeyi reddeden cesur vatandaşlar tarafından sahada karşılandı. Aşırılık yanlılarının kendi bölgelerinde göreve gelmelerini engellemek için çalıştılar ve emek verdiler. Birlikte, nihayetinde çeşitli AfD ilçe meclis üyelerini engellemeyi başardılar.
Medyanın yoğun ilgisine, büyük vaatlere ve her zamanki insan düşmanı tezlere rağmen, AfD başlangıçta Brandenburg’daki Dahme-Spreewald ve Thüringen’deki Saale-Orla valilik seçimlerini kaybetti.[4,5] AfD zaten kendisini orada açık bir kazanan olarak görüyordu. [6] Mayıs 2024’te Thüringen’de 18 valilik seçimi yapıldı ve hiçbirini AfD kazanamadı. 7] Şimdi Mecklenburg-Vorpommern’deki diğer üç ilçeden ve Brandenburg’daki Templin’den son yenilgileri üstüne eklendi. 8,9] Orada, SPD adayı ikinci tur seçiminde AfD adayını yendi. Bu da medyada geniş yer almayan, gözden kaçmış AfD yenilgilerden biri oldu.
AfD’nin bu seçimleri kaybetmesi bu parti için gerçekten acı verici oldu. Çünkü bu, aşırı sağın her zaman kazanamayacağının, durdurulamaz bir “mavi dalga” olmadığının kanıtı oldu. Ve AfD’nin iktidar kollarını ele geçirme planı için ciddi bir gerileme,[10] çünkü yerel seçimler onlar için önemsiz değil: Alice Weidel’in partisi, partinin normalleşmesini ilerletmek ve nihayetinde eyalet ve federal düzeyde iktidara gelmek için önce yerel yönetimleri kazanmayı planlamıştı. Mecklenburg-Vorpommern AfD Federal Meclis üyesi Leif-Erik Holm, “Aşağıdan yukarıya doğru başlamamız gerekiyor” dedi.[11] Saksonya-Anhalt’ın AfD lideri Martin Reichardt da bunu doğruladı: Yerel siyaset “büyük önem taşıyor” ve “genel stratejinin bir parçası.”[12] Ancak bu strateji o kadar kolay işlemiyor.
Gelecek için özellikle cesaret verici: Thüringen’deki Sonneberg ve Saale-Orla bölgesindeki seçimlerde, kısmen AfD’nin bu kadar güçlü bir şekilde harekete geçebilmesinden dolayı, ikinci tur seçimlerine katılım muazzam bir şekilde arttı[1,5]. Görünüşe göre yerel AfD üyeleri de artık kazanabileceklerine inanmıyor. İkinci tur seçimlerine katılım oranı ve bununla birlikte AfD destekçilerinin morali de düşüyor[13,14,15,16].
Bu nedenle AfD’ye karşı çalışmaları sürdürmeye değer. Campackt, “özellikle de valilik seçimleri için yürüttüğümüz kampanyalar sırasında öğrendiklerimizle” diyerek şu noktalara dikkat çekti:
– “Kötü haberleri çok çabuk duyarsınız. Öte yandan iyi haberler bazen gizlidir, onu aramanız gerekir.
– Seçimleri erkenden kaybetmemeliyiz. Zor hatta umutsuz görünse bile. Son dakikaya kadar devam etmeliyiz, bazen bu sadece birkaç oy meselesidir.
– AfD zaferleri otomatik değildir. Eğer aktif olursak, nefret partisine ağır yenilgiler yaşatabiliriz.
AfD’nin kesinlikle ilgilenmediği bir şey var: Yenilgilerinin hikayesinin yayılması. Çünkü AfD başarı öykülerinden fayda sağladığı gibi, tekrar tekrar başarısız olmasından da zarar görmektedir. Bu nedenle arkadaşlarınızı AfD’nin yenilgileri hakkında bilgilendirirseniz çok memnun oluruz. Bu çok hızlı ve kolay. Butona tıkladığınızda, az önce okuduğunuz analizlerin yer aldığı bir sayfaya yönlendirileceksiniz. Oradan da sosyal medya aracılığıyla paylaşabilirsiniz. Bunu yaparsanız harika olur. Çünkü her paylaşım bizim için iyi, AfD için kötü haberdir. Luise Neumann-Cosel, Kampanyalar Gurubu başkanı, Felix Kolb, Campact Yönetimi”
[1] „AfD stellt erstmals einen Landrat in Deutschland”, MDR Online, 25. Juni 2023
[2] „Nur AfD ist zufrieden: Parteien, Kirche und Verbände enttäuscht von Sonneberg-Wahl”, MDR Online, 26. Juni 2023
[3] „,Immer schwieriger, gegen die AfD Politik zu machen’”, Tagesschau Online, 26. Juni 2023
[4] „Parteiloser gewinnt gegen AfD”, taz Online, 13. November 2023
[5] „CDU-Kandidat Herrgott gewinnt gegen AfD-Kandidaten Thrum”, MDR Online, 29. Januar 2024
[6] „AfD-Kandidat Thrum: ,Habe schon mit dem Ergebnis gerechnet’”, MDR Online, 17. Januar 2024
[7] „Alle Ergebnisse der Stichwahl in Thüringen auf einen Blick”, MDR Online, 10. Juni 2024
[8] „Stichwahlen: Keine Landrats-Posten für AfD-Kandidaten in MV“, NDR Online, 26. Mai 2025
[9] „Christian Hartphiel zum neuen Bürgermeister von Templin gewählt”, rbb Online, 5. Mai 2025
[10] „,Projekt 2029’: wie die AfD stärkste Partei in Deutschland werden will”, Neue Zürcher Zeitung, 2. März 2025
[11] „Chancenlos glücklich”, Zeit Online, 15. Juni 2023
[12] „Forscher: Klare Kommunalstrategie der AfD erkennbar”, MDR Online, 6. Juli 2023[13] „Landratswahlen und Oberbürgermeisterwahlen in den kreisfreien Städten – Wahlergebnisse”, Website des Thüringer Landesamts für Statistik, abgerufen am 4. Juni 2025
[14] „Informationen zu den Wahlen 2025”, Website des Landkreis Mecklenburgische Seenplatte, abgerufen am 4. Juni 2025
[15] „Landratswahl 2025”, Website des Landkreis Vorpommern-Rügen, abgerufen am 4. Juni 2025
[16] „Wahlen”, Website des Landkreis Vorpommern-Greifswald, abgerufen am 4. Juni 2025