GÜRSEL KÖKSAL
Tatil için gittiği İspanya’da iki ay önce gözaltına alınan Yazar Doğan Akhanlı, bugün Almanya’ya çantasında yeni bir kitapla dönüyor. Türkiye’nin talebi üzerine Interpol tarafından çıkarılan uluslararası tutuklama emri (kırmızı bülten) kapsamında gözaltına alınan ve hakkında Türkiye’ye iade işlemleri başlatılan Akhanlı, Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın müdahalesiyle bir gün sonra serbest bırakılmış, ancak İspanya’dan ayrılmasına izin verilmemişti.
Konuyla ilgili ilk açıklamalarda Akhanlı’nın Almanya’ya dün geleceği duyurulmuştu. Ancak son dakikada çıkan bazı işlemler nedeniyle yolculuğun bir gün sonraya bırakıldığı ve yazarın bugün öğlenden sonra 1992 yılından bu yana yaşamını sürdürdüğü Köln’e döneceği öğrenildi.
İspanya Hükümeti’nin geçen hafta cuma günü gerçekleşen toplantısında, Akhanlı’nın durumunu görüştüğü ve Adalet Bakanı Rafael Catal’ın önerisiyle hakkındaki Türkiye’ye iade işlemlerinin durdurulmasına karar verilmişti.
Gözaltına alındığının duyulmasının ardından tamamen serbest bırakılması ve Türkiye’ye iade edilmemesi çağrısıyla hakkında bir dayanışma kampanyası yürütülen Akhanlı, kendisiyle yapılan söyleşilerde, İspanya’daki “zorunlu tatil” dönemini en iyi bildiği şeyi, yani yaşadıklarını yazarak değerlendirdiğini açıklamıştı. Edinilen bilgilere göre Akhanlı, 2 ay boyunca yaşadıklarını konu alan kitabının son satırlarını İspanya’daki son günü noktaladı. Kitabın önümüzdeki aylarda tanınmış yayınevlerinden “Kiepenheuer&Witsch Verlag” tarafından “Granada’da Gözaltı ya da Türkiye Bir Diktatorya’ya mı Sürükleniyor?” (Verhaftung in Granada oder Treibt die Türkei in die Diktatur?) başlığı altında yayınlanacağı öğrenildi.
1991’de Türkiye’den ayrılan ve 1992’den bu yana Almanya’da yaşayan Akhanlı’nın 1998’den bu yana, 3’ü Almanca’ya çevrilen 10’a yakın romanı ve çok sayıda makalesi yayınlandı. “Annes Schweigen” (Anne’nin Suskunluğu) başlıklı tiyatro oyunu 2012’de Berlin’de sahneye uyarlandı. 1957 yılında Şavşat’ta dünyaya gelen yazar, 1975, 1985 ve 2010’da ağır hasta olan babasını ziyarete gittiğinde tutuklanmıştı. Yargılandığı davada 2011 yılında beraat eden Akhanlı, Yargıtay’ın bu beraat kararını bozması üzerine 2013 yılından bu yana “ müeebbet hapis” talebiyle yargılanıyor. 2001 yılanda Alman vatandaşı olan yazar, başta Uluslararası PEN olmak üzere cçeşitli meslek ve insan hakları örgütlerinin aktif üyesi.
Akhanlı olayından önce İspanya’da benzer bir durum daha yaşanmış, tatil yapmak üzere bu ülkeye giden Gazeteci-Yazar Hamza Yalçın da Türkiye’nin talebiyle çıkarılan İnterpol kırmızı bülteni nedeniyle tutuklanmış ve hakkında Türkiye’ye iade işlemleri başlatılmıştı. Bir süre tutuklu kalan Yalçın, hakkında başlatılan uluslarası dayanışma kampanyası ve vatandaşı olduğu İsveç’in Dışişleri Bakanlığı’nın girişimleri sonucu İspanya’dan ayrılmamak koşuluyla serbest bırakılmış, bir süre sonra da tamamen serbest bırakılmıştı.
Yalçın ve Akhanlı’yla ilgili tutuklama ve iade talepleri nedeniyle Türkiye ve İspanya ağır eleştirilerle karşı karşıya kalmış, Türkiye’nin İnterpol’e üyeliğinin askıya alınması talebi gündeme gelmişti.
Doğan Akhanlı’nın İspanya’dan ayrılmasının yasak olduğu dönemde yapılan bir açıklamada 31 Ekim Salı günü Köln’de çok sayıa tanınmış yazar ve sanatçının katılacağı bir “dayanışma toplantısı” yapılacağı açıklanmıştı. Köln Belediye Başkanı Jürgen Roters’le, PEN Almanya’dan Christa Schuenke tarafından açılışı yapılacak olan toplantı, Almanya Türkiye Kültür Forumu Sözcüsü Gazeteci Osman Okkan tarafından sunacak. Aralarında Günter Wallraff, Navid Kermani, Renan Demirkan, Fatih Çevikkolu, Pınar Selek, Lale Akgün ve Tanya Ury’nin de bulunduğu tanınmış yazarlar, Akhanlı’nın kitaplarından bölümler okuyacak ve tartışacak. Mehmet Akbaş ve orkestrası da dayanışma akşamına müzikal derinlik taşıyacak.