BERLİN
Almanya’da, 23 Şubat erken Federal Meclis seçimlerine günler kala, anketlerde ülkenin ikinci büyük partisi konumunda gösterilen aşırı sağcı Almanya için Alternatif’in (AfD) kapatılması talebi, Federal Meclis gündemine geliyor.
Sosyal Demokrat Parti (SPD) Milletvekili Carmen Wegge, Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Milletvekili Marco Wanderwitz, Yeşiller Milletvekili Till Steffen, Sol Parti Milletvekili Martina Renner ve Güney Schleswig Seçmenler Birliği (SSW) Milletvekili Stefan Seidler’in hazırladığı önergeye farklı partilerden 124 federal milletvekili, imzalarıyla destek vermişti. Milletvekilleri, Federal Meclis Başkanı Bärbel Bas’a AfD’nin yasaklanması sürecini başlatılması talebi yer alan önergeyi sunmuştu.
Önergede, Federal Anayasa Mahkemesi’nden AfD’nin Anayasaya aykırılığının tespit edilmesi, aynı zamanda da bu partiye yapılan devlet yardımlarının kesilmesi, partinin mali varlıklarına da “hayır amaçlı kullanımı için” el konulması talebi yer almıştı.
DW’de yer alan habere göre bu hafta başında, söz konusu önergenin Federal Meclis gündemine alınması için harekete geçildi. Önergenin, haftaya Federal Meclis Genel Kurul toplantısında tartışılması bekleniyor.
İnisiyatif milletvekilleri yayımladıkları ortak basın açıklamasında, artık AfD’nin Anayasaya aykırılığının tespiti için Federal Meclis’te sürecin başlatılması gerektiğini, bunun da “son fırsat” olduğunu savundu.
AfD’nin Anayasaya aykırılığı ile ilgili hükmün Federal Anayasa Mahkemesi tarafından verileceğine dikkat çeken SPD’li Carmen Wegge, “Federal Meclis Karlsruhe’ye giden yolu açmalıdır. Tüm milletvekillerini demokrasimize yönelik tehlikenin farkına varmaya çağırıyorum.” dedi.
CDU’lu Marco Wanderwitz de “Gittikçe daha da radikalleşiyor” dediği AfD hakkında yasaklama önergesi verme dışında bir seçenek kalmadığını savundu. Wanderwitz, AfD’nin Eş Başkanı ve başbakan adayı Alice Weidel’ın “Hitler’in komünist olduğu” yönündeki sözlerini anımsatarak “Sürekli artarak devam eden radikalleşmesiyle birlikte AfD aleni olarak tarihsel revizyonist tutumlar sergilemektedir” görüşüne yer verdi.
Almanya’da partiler nasıl kapatılıyor?
Alman Anayasasının 21. maddesine göre ülkede bir partinin yasaklanabilmesi için “özgür demokratik temel düzeni” bozmak ya da ortadan kaldırmak istemesi gerekiyor. Ülkede siyasi partilerin Anayasaya aykırı olup olmadıklarına, kapatılıp kapatılmayacağına Federal Anayasa Mahkemesi karar veriyor.
Bunun için Federal Meclis, Federal Eyalet Temsilcileri Meclisi ya da Federal Hükümet’in harekete geçerek bir siyasi partinin Anayasaya aykırı hareket ettiğinin tespit edilerek yasaklanması için Anayasa Mahkemesi’ne başvurması gerekiyor.
Anayasa Mahkemesi, 1956 tarihli bir kararında, bu düzenin ortadan kaldırılması için “aktif olarak militan-saldırgan bir tutum” şartını gerekli olduğunu ifade etti. Mahkemeye göre, izlenen anayasa karşıtı hedeflere ulaşmanın „başarılı“ olacağına dair somut kanıtlar da olmalı.
Bilindiği gibi Federal Anayasa Mahkemesi 2017 yılı başında aşırı sağcı NPD’nin yasaklanmasını reddetmişti. Karlsruhe kararında, bu partinin Anayasa karşıtı amaçları olduğunu teyit etse de bu partinin demokrasiyi tehlikeye atamayacak kadar önemsiz olduğunu vurgulamıştı.
Adını daha sonra “Die Heimat” olarak değiştiren NPD’ye yönelik ilk yasaklama davası ise 2003 yılında bir karar alınmadan durdurulmuştu. Bunun ana nedeni, o dönemde partideki önemli makamlarda yer alan isimlerin aslında Anayasayı Koruma Teşkilatı’na çalışan kimseler oduğunun ortaya çıkması olmuştu.
İnisiyatife göre “NPD’nin aksine, AfD’nin Anayasa karşıtı hedeflerine ulaşmasını olası görüyor. Seçimlerde çok sayıda oy alıyor ve bazı federal eyaletlerde kalıcı olarak en güçlü güç olma yolunda ilerliyor.”
SADECE İKİ PARTİ KAPATILDI
Federal Almanya Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana sadece iki parti yasaklandı: Biri 1952’de NSDAP’nin eski üyeleri için bir çatı örgütü olarak 1949 yılında kurulan Sosyalist Reich Partisi diğeri ise 1956’da yasaklanan Almanya Komünist Partisi (KPD).