Almanya’nın Fulda kentinde gerçekleştirilecek konserde, Adnan Saygun’un Türkçe’nin ve tasavvufun büyük ozanı Yunus Emre’nin yaşamı ve eserlerinden esinlenerek yazdığı “Yunus Emre Oratoryosu”, Beethoven’in Goethe ve Schiller’den esinlenerek bestelediği eserlerle birlikte sunulacak. Bunlar arasında Avrupa Birliği Marşı olarak kabul edilen “Neşeye Ağıt” da var…
GÜRSELKÖKSAL
Tüm insanlar kardeştir…
Başlangıçta tüm insanlar kardeşti. Sonra araya düşmanlıklar girdi. Farklı ırklar, uluslar, sınıflar, dinler, diller oluştu. İnsanlığın bilinen tarihi bunlardan kaynaklanan ayrılıklar, kavgalarla yazıldı…
Ama gün gelecek insan sevgisi egemen olacak… Tüm insanlar yeniden kardeş olacaklar…
Çünkü tarih boyunca insanlar bir yandan sevgiyi, kardeşliği unutup, birbiriyle çatışırken, azınlıkta da kalsalar sevgiyi, kardeşliği savunanlar, onları sevgiye, kardeşliğe çağıranlar her zaman var oldular…
Yüzyıllar önce Anadolu’da “Gelin tanışuk idelüm, / işün kolayın tutalım. / Sevelüm, sevilelüm. / Dünya kimseye kalmaz” diyen Yunus Emre onlardan…
Yaklaşık 200 yıl önce Almanya’dan dünyaya “Kardeş olun ey insanlar” diye seslenen Friedrich Schiller de…
Bunlardan hareketle besteledikleri eserlerle bu sözleri daha da güzelleştiren, güçlendiren, evrenselleştiren Ahmet Adnan Saygun da, Ludwig van Beethoven de onlardan…
Almanya’nın Fulda kentinde hazırlıkları süren bir proje, Türk ve Alman kültürünün bu önemli isimlerini bir konser programında biraraya getirmeyi hedefliyor…
***
Türk şiirinin büyük öncüsü Yunus Emre, Fulda’da 5 Mart Pazar günü gerçekleştirilecek bir konserde, Avrupa Birliği marşı başta olmak üzere Alman kültürünün özgürlük, barış, kardeşlik ve dayanışma temalı baş eserleriyle buluşuyor.
Fulda Şehir Korosu’nun (Winfridia Fulda) konserinde, Türkiye’de klasik batı müziğinin öncülerinden Adnan Saygun’un eseri Yunus Emre Oratoryosu’yla, Ludwig van Beethoven’in eserleri “Egmond Uvertürü” ve AB marşı olarak kabul edilen “Neşeye Ağıt”ı (Ode an die Freude) seslendirilecek. Böylece, Fulda’daki Orangerie Sarayı’nın büyük salonundaki konserde Türk ve İslam tasavvufunun büyük düşünürü Yunus Emre, hem Beethoven’la, hem de bu eserlerin ortaya çıkmasında büyük rolleri olan Alman edebiyatının büyük isimleri Johann Wolfgang Goethe ve Friedrich Schiller buluşmuş olacak.
Beethoven, 9’ncü senfonisinin son bölümü olan “Neşeye Ağıt”ı, Schiller’in tüm insanlığın kardeşliği idealini vurguladığı şiirden esinlenerek 1823’te, “Egmond Uvertürü”nü de Goethe’nin özgürlük ve bağımsızlık temalı aynı adlı oyunu için 1809’da bestelemişti. Birleşik bir Avrupa idealini en iyi yansıttığı kabul edilen “Neşeye Ağıt”ın müziği, 1972’de Avrupa Konseyi’nin, 1985’te de Avrupa Topluluğu’nun (daha sonra da Avrupa Birliği’nin) resmi marşı olmuştu. Bu vesileyle “Neşeye Ağıt”ın sözlerini hatırlayalım: „Kardeş olun ey insanlar, / bunu ister tanrımız! / Bu dünyada herşey geçer, / yanlız sana dost kalır. / İnsanlığa doğruluğa, / göğsünü aç korkma sakın. / Hür doğmuştur insanoğlu, / hür yaşamak hakkıdır.“
Adnan Saygun’un ünlü ozanın şiirlerini, klasik Türk ezgileri ve batı müziğinin teknikleriyle yoğurarak 1942 yılında tamamladığı Yunus Emre Oratoryosu, bilindiği gibi halen modern Türkiye’nin en önemli simgelerinden biri olarak kabul edilir. Yunus Emre Oratoryosu, Türkiye’de ilk kez 1946’da Ankara’da, Türkiye dışında da ilk kez 1947’de Paris’te, Almanya’da da ilk kez 1958’de Potsdam’da (sosyalist Doğu Almanya’da) sahnelenmişti. Eser Almanya’da en son 2008 yılında Türkiye’nin “Onur Konuğu” olarak katıldığı Uluslararası Kitap Fuarı’nın açılış etkinlikleri kapsamında Frankfurt Alte Oper’de sahnelendi. Ancak Fazıl Say’ın eseri “Nazım Oratoryosu”nun programdan çıkarılıp, onun yerine programa sokulduğu için hiç de haketmediği bir siyasi tartışmaya malzeme oldu. Ama Fazıl Say, Nazım Hikmet, Ahmet Saygun ve Yunus Emre’nin birbirine alternatif değil, birbirini tamamlayan bir bütünün parçası oldukları çok iyi biliniyordu. Dolayısıyla bu tuhaf tartışma, bu gerçeğin yeniden bilince çıkmasına yaradı. Sözünden dönen siyasiler de haksızlıklarıyla tahine geçiler. Bundan birkaç yıl sonra Frankfurtlular, aynı yerde, Alte Oper’de “Nazım Oratoryosu”nu izleyebildi. Yunus Emre de şimdi o zaman kendisine yapılmış olan haksızlıktan kurtulmuş olarak, Frankfurt’a sadece bir saat uzaklıktaki Fulda’ya geliyor.
***
Fulda’da müzikal yönetimi Winfridia Fulda’nın Direktörü Carsten Rupp’un üstlendiği konserde Thüringen Gotha Filarmoni Orkestrası’yla solistler Kerem Kürkçüoğlu (tenor), Christina Rühmann (soprano), Anna Haase (alto) ve Hinrich Horn’un (basbariton) yer alacak. Winfridia, 1876’dan bu yana Fulda’da faaliyet gösteren bir koro. Bu konser aracılığıyla, farklı kökenlerden insanların birlikte yaşamının, karşılıklı saygı ve işbirliğinin zorunluluğuna dair müzik aracılığıyla bir çağrı yapmayı hedefliyorlar.
Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPD) Federal Başbakan adayı olan Avrupa Parlamentosu eski Başkanı Martin Schulz da, bir mesaj göndererek Fulda’daki konseri önceden selamladı ve kutladı. “Bu konser, Avrupa Birliği’nin zorluklarla karşı karşıya olduğu ve birleşik Avrupa idealine kuşkuların arttığı bir dönemde halklar arasındaki anlayış açından önemli bir mesaj olacak” diyen Schulz, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Uzun yıllar süren yapay ayrımlardan sonra Avrupa’daki sınırları ortadan kaldırma hedefinin siyasal düzlemde gerçekleşmesinin çok zor olduğu görülüyor. Ancak buradaki idealistler en azından sanatsal düzlemde bunu başarıyorlar.”
Yunus Emre’nin, Saygun’un, Schiller’in, Beethoven’in, Goethe’nin ölümsüz eserlerini, aynı programda buluşturmak, günümüzde sevgi ve kardeşlik adına atılabilecek çok güzel bir adım.
Türkler ve Almanların en iyilerinin, en güzel sevgi ve kardeşlik çağrılarını Türkçe ve Almanca seslendirerek tüm insanlığa iletenlere selam olsun… (23 Şubat 2017)
Ayrıntılı bilgi için:
Städtischer Konzertchor Winfridia Fulda
Bahnhofstraße 12, 36037 Fulda
Telefon: 0661 3029423
http://www.konzertchor-fulda.de/